Dünya'nın kuzey veya güney kutup bölgeleri boyunca uzanan parlak ışık şeritler olarak özetlenebilir. Güneş’te meydana gelen aktiviteler sonucunda Dünya’nın genellikle kutup bölgelerinde oluşan bu doğa olayı, geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin pek çok şehrinde de görüldü. AÜ Kreiken Rasathanesi Müdürü Doç. Dr. Yılmaz’a göre 2025’e yaklaştıkça kuzey ışıkları Türkiye’de daha sık görülecek.
Türkiye’de daha çok kuzey ışıkları görülecek
Yılmaz, geçtiğimiz günlerde meydana gelen kuzey ışıklarının sadece Türkiye’de değil, benzer enlemdeki çoğu ülkede görüldüğüne dikkat çekerken bu tip olayların kutuplar dışında orta enlemlerdeki ülkelerde görülmesinin ilk olmadığını belirtti. Daha önceki yıllarda da benzer görüntülerin oluştuğunu söyleyen Yılmaz, teknolojinin de etkisiyle bu doğa olayının daha görünür olduğunu belirtti.
Kuzey ışıklarının yaygın olarak Dünya'nın kutup bölgelerine yakın yerlerde görüldüğü için "kutup ışıkları" olarak da bilindiğini ifade eden Yılmaz, "Aslında aynı ışıklar, güney kutbunda da görülüyor. Ancak bu bölgede yerleşim az olduğu için görüntülenme olasılığı çok düşük. Bu nedenle kuzey ışıklarına, güney ışıkları da diyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
Yılmaz, Güneş'ten kopan yüksek enerji yüklü parçacıkların Dünya'nın manyetik alanının içine girerek atmosferdeki iyonosfer tabakası içerisinde yer alan oksijen ve azot elementleri ile etkileşmesi sonrası kırmızı, mavi ve yeşil renklerde ışık dalgalarının oluştuğunu anlattı.
Güneş maksimumu
Güneş, sanılanın aksine sakin bir gök cismi değildir. Aksine halen çok aktif olan ve zaman zaman şiddetli patlamaları oluşturan bir yıldız konumunda. Şiddetli Güneş fırtınaları her zaman meydana gelen bir olay olmasa da bazı dönemlerde bunların sıklaştığı biliniyor.
Solar döngü, Güneş döngüsü veya Güneş manyetik aktivite döngüsü olarak bilinen bu evrede yıldızın yüzeyindeki leke sayısı artar. Periyodik olarak her 11 yılda bu döngüyü yaşayan Güneş, maksimum seviyesine ulaştığında koronal kütle atımları gibi aktivitelerini sıklaştırır ve şiddetlendirir. Güneş maksimumu olarak da ifade edebileceğimiz döngü 2025 yılında zirveye ulaşacak. Dolayısıyla 2025’e yaklaşıkça Güneş yüzeyindeki leke sayısı, haliyle Güneş fırtınaları artış gösterecek. Böyle durumda da kuzey ışıklarının Türkiye gibi orta enlemlerde görülme olasılığı artıyor.
"Günler ve haftalar boyu sürebilir"
Kuzey ışıklarının ne kadar süreyle daha görülebileceğine ilişkin soru üzerine Yılmaz, "Bu süre, Güneş fırtınasının süresine bağlıdır ve bu süre oldukça değişkendir. Küçük Güneş patlamaları veya aktiviteleri birkaç dakika ile saat arasında sürer, daha büyük olanlar ise günler veya haftalar boyunca sürebilir. Şu anki patlamanın şiddeti tam olarak bilinmediğinden ne kadar süreceği konusunda net bilgi verilemez."